C) İLİM VE DİĞER SORUMLULUKLAR İÇİN DÜŞÜNME ZORUNLULUĞU
1) Düşünme, uyanma ve aktifleşme nedeni olan bir eylemdir;
a) Çok yönlü bir sermayedir ama düşünmeden iman bile tam gerçekleşmiyor.
b) İnsanın kendisi ile konuşması ve kavramlarla problem çözmesidir,
c) Bir savaşım ve üretimdir,
d) Bir dirilişin ifadesi ve var olma mücadelesidir,
e) Vücuttaki kan ne ise toplumdaki kültür ve düşünce de odur,
f) Düşünmeden değişme ve olgunlaşma olamaz,
g) Her şey bastırılsa da düşünme bastırılamaz,
h) Vicdan süzgecinden geçmeli, dünya ve ahiret sorumluluğu vermelidir.
I) Düşünmek işlemek ve görmektir, görmekte planlamaktır, planlamak da geleceği kontrole almaktır.
2) İnsanlar;
a) Düşüncelerini ya bilgi, ya tecrübe ya da gezme ile geliştirebilirler,
b) Bugünkü yollar, köprüler, evler, tüm bilimsel ve teknik keşifler hep düşüncenin, ilhamın ve çalışmanın birer ürünüdür,
c) Yemek için ne kadar tuz gerekiyorsa toplumu mutlu etmek için de o kadar düşünce gerekmektedir.
3) Düşünceler;
a) Zaruretler karşısında doğarlar ve karanlıkta doğan yıldızlar gibi aydınlığa sebep olurlar, ama düşünce özgür olursa her yer bağ-bahçe gibi verimli olur,
b) Tüm dünyadaki güçleri de yönlendirmektedirler,
c) Mezar gibi sessiz ama mezarlar gibi insanları sorumluluklarına karşı kamçılayıcıdırlar,
d) Herhangi bir makineyi veya gemiyi yalnız buhar veya enerji yürütmez, buharı da, enerjiyi de aslında düşünceler yönlendirmektedir.
4) Akıl yürüten insanlar;
a) Geçmişe, günümüze, yere ve göğe ve olaylara ibret gözü ile bakarlar ve gerekli şeyleri görürler,
b) İnsanlar bir araştırma alanında düşündükçe var olurlar, çünkü düşünce varlık nedenidir,
c) Düşünenler hep yöneten, düşünmeyenler ise hep yönetilenler sınıfında yer almıştır.
d) Düşünmeyenler ise düşünenlerin araçları ve oyuncakları olurlar ve hazır güçlerini de kaybederler. Düşünmeme varlılığını gösterememe ve sürü gibi güdülme nedenidir.
5) İnsanlar;
a) Soyu-sopu ile değil düşünceleriyle yücelirler,
b) Çile, düşünme ve tecrübelerle olgunlaşırlar,
c) Düşündükçe hataları azalır ve hamdleri artar,
d) Düşünen insanlar;
a) Pek eleştirici olmazlar, hep ilerileri görmeye çalışırlar,
b) Olaylara daha esnek yaklaşırlar,
c) Çaresizliğe saplanmazlar ve daima bir seçenek daha ararlar.
6) Yaşarken;
a) Sıkıntılar ve ihtiyaçlar insanı düşünmeye,
b) Düşünme de keşfe,
c) Keşifler de ilerlemeye,
d) İlerleme de rahatlığa götürür.
7) Danışma;
a) Düşünerek, danışarak iş yapanlar daima başarmış ve eserler vermişler,
b) Düşünmeden iş yapanlar ise telafisi zor hataları ile başkalarına zaman zaman anlatılacak hikaye ve tecrübe kaynağı olmuşlardır.
8) Güçlü düşünce sahiplerinin zayıf düşünce sahiplerini yenmesinden ötürü;
a) Zayıf düşünce sahipleri kendilerini geliştirmek ve değerlendirmek için daha çok okumalı, araştırılmalı ve fikren zenginleşmeli,
b) 2. Dünya Savaşı’ nda çok derin yaralar alan Japonya ve Almanya’ nın sömürgeleşmeden kayıplarını çok çabuk bir şekilde telafi ederek ayağa kalkmalarındaki hatta kısa zamanda süper güç olmalarındaki espriyi (yani tarihi, ilmi, kültürel ve teknolojik birikimlerinin rolünü) iyi anlamalıdır. Diğer toplumlar da ancak böyle üretken düşünerek, çok çalışarak ve aydınlanarak bilgi birikimleri ile ayağa kalkabileceklerini unutmamalıdırlar.
9) Toplumdaki kültür, düşünce ve ekonomik doyum gerçekleşmedikçe istenen gelişmeler, güzellikler ve estetik hayat ortaya çıkmamaktadır. Bu nedenle bu dile başka dillerden gerekli pek çok eser kazandırmalı ve birçok dalda eserler yazılmalıdır.
10) Doğru düşünmeyi engelleyen faktörler;
a) Acelecilik, bilgi ve mantık eksikliği,
b) Öfke ve aşırı stres,
c) Şehvetperestlik,
d) İdeolojilere şartlanmışlık,
e) Gaflet ve cehalet,
f) Gelenekçilik, yüzeysellik,
g) Aşırı güven ve bilgiçlik,
h) Kimseyi dikkate almamak,
ı) Sefillik, rezalet ve modernizm,
i) Uyuşturucu bağımlılığı ve kötü alışkanlıklar,
j) Tecrübe yokluğu ve egoizm,
k) Amacına ulaşmak için her şeyi mubah saymak,
l) Özellikle vahyi bilmemek vs.
11) Yanlış düşünceler göze bağlanan siyah beze benzer ki hiçbir zaman hedefi gösteremezler.